Vanaf januari 2024 bundelen de vier technische universiteiten hun kennis en expertise op het vakgebied techniekgeschiedenis in het 4TU History of Technology centre. Het nieuwe centrum geeft studenten, ingenieurs en het bredere publiek een historisch besef van de rol die techniek en ingenieurs speelden in de maatschappelijke transities van de afgelopen eeuwen. Ook worden er werkmethoden ontwikkeld rondom de samenhang tussen verleden-heden-toekomst en op handelingsopties die dat biedt voor de huidige en toekomstige uitdagingen.
Het 4TU.History of Technology centre is vanuit de vier technische universiteiten de faciliterende partij in onderzoek, onderwijs en publiek debat over de rol van techniek in de maatschappelijke transities toen en nu. “Een beter inzicht in techniekgeschiedenis helpt onze blik te verruimen en meer inzichten te krijgen’, vertelt wetenschappelijk directeur Erik van Vleuten (TU Eindhoven). ‘Kunnen we door verhalen uit het verleden beter te begrijpen ongewenste effecten van techniek verminderen en transities bijvoorbeeld inclusiever en duurzamer maken?”
Rijke traditie
De activiteiten van het centre maken ook de rijke traditie van het ingenieursberoep zichtbaar. ‘’De mogelijkheid om aan maatschappelijke problemen te werken, vormt sinds het ontstaan van het civiele ingenieursberoep zo’n twee eeuwen geleden een belangrijke drijfveer”, aldus Van Vleuten. “Ingenieurs droegen bij aan de fysieke vormgeving van het land, de aanleg van wegen, spoorwegen en kanalen, de bouw van waterstaatswerken, voedselvoorziening en zo nog meer. Door deze geschiedenis te kennen, creëer je historisch besef over het ingenieursberoep en haar maatschappelijke rol. We denken dat dat belangrijk is.”
Om de binding te versterken, wil het centre een jaarlijks symposium organiseren waar de alumninetwerken van de vier TU’s en externe partijen als het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) en de Netherlands Academy of Engineering (NAE) bij worden betrokken.
Onderzoeksfinanciering
Het centre wil een coördinerende rol innemen bij het aantrekken van onderzoeksfinanciering via programma’s bij bijvoorbeeld NWO en de Nationale Wetenschapsagenda. Dit soort geldstromen zijn belangrijk aangezien hiermee de onderzoekscapaciteit aan de verschillende technische universiteiten uitgebreid kan worden.
Ook vindt het centre het belangrijk om op internationaal gebied de aansluiting met het vakgebied te behouden. Zo wordt er al samengewerkt met de Society for the History of Technology en het Tensions of Europe Netwerk en er zijn plannen om te gaan samenwerken met universiteiten in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
Onderwijs
Op onderwijsgebied wil het centre gezamenlijke vakken en leerlijnen ontwikkelen en toewerken naar een gezamenlijk masterprogramma, zodat studenten op alle vier de TU’s toegang hebben tot interessante en relevante vakken op dit gebied.
Maatschappij
De derde pijler is de kennisoverdracht naar de maatschappij. Tot de plannen behoort het ontwikkelen van lespakketten voor middelbare scholieren, het aangaan van samenwerkingen met wetenschapsmusea als NEMO en het Rijksmuseum Boerhaave en het opzetten van een netwerk van maatschappelijke partners rondom de onderzoeksthema’s van het centre. Het centre wil werkmethoden ontwikkelen waarbij er samen met maatschappelijke partners wordt gereflecteerd op de samenhang verleden-heden-toekomst, het grote verhaal van ‘waar we vandaan komen’ en ‘waar we naar toe willen’, en welke handelingsopties dat voor de huidige en toekomstige uitdagingen biedt.
Meer info
Namens de Universiteit Twente geven dr. Andreas Weber, prof. dr. ir. Fokko Jan Dijksterhuis en prof. dr. Esther Turnhout vorm aan het 4TU.History of Technology centre.
Meer info op de website van 4TU. History of Technology centre.
Headerfoto: Erik van der Vleuten (L) en Jan Korsten (R)
