Verduurzaming is een thema waar steeds meer aandacht voor is binnen de UT. Onze laboratoria gebruiken veel energie en produceren ook veel afval. Dat kan anders, aldus Rolf Slaats. Hij is sinds enige tijd full-time sustainable labs coördinator bij de faculteit TNW. “Mijn ultieme doel is dat we hier op de UT in de toekomst dezelfde onderzoeken kunnen doen als nu, maar dan zonder negatieve impact op de omgeving.”
Rolf kwam na zijn studie biomedische wetenschappen in Utrecht naar de UT voor een promotieonderzoek in Applied Stem Cell Technologies. Zeven jaar werken in en rondom laboratoria leverde hem de nodige praktische kennis op. In die jaren zag Rolf met eigen ogen de positieve, maar ook de negatieve impact die onderzoek heeft op onze planeet. Dat kan en moet anders, vindt hij. Na overleg met het SEE-programma van de universiteit startte hij een Green Team binnen de Zuidhorst.
Rolf vertelt: “Dat was de eerste stap. Ik kwam er alleen al snel achter dat ik eigenlijk tijd tekort kwam als ik het naast mijn onderzoekswerk moest doen. Ik dacht: als ik het goed wil doen, moet ik er ook volledig voor gaan. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een afdeling binnen de UT die me fulltime aan wilde nemen.” De faculteit TNW bleek gelukkig enthousiast. Rolf: “Het is mooi om te zien dat het faculteitsbestuur hierin stappen wil maken. TNW heeft van alle faculteiten de meeste ‘natte labs’, waardoor er veel wegwerpmaterialen moeten worden gebruikt. Er is dus veel winst te behalen.”
Stapsgewijs minder negatieve impact
Rolf moest even wennen aan zijn nieuwe rol op de UT. “Ik kom uit een praktisch vakgebied. Bij een onderzoek bedenk je zelf een project, wat je daarna ook zelf uitvoert. Als sustainable labs coördinator probeer ik gedrag en processen bij anderen te veranderen. Hierbij is een goede samenwerking heel belangrijk. Uiteindelijk streven we ernaar om hier onderzoek te kunnen doen zonder de negatieve impact op de omgeving. Dat is erg ambitieus, we kunnen er niet omheen dat we energie nodig hebben en afval produceren. Wel kunnen we met elkaar stapsgewijs minder impact realiseren.”
Op dit moment is Rolf bijvoorbeeld bezig met het reduceren van de ventilatie van lab-ruimtes als mensen niet werken. “Een stap die veel energie kan schelen. Daarnaast hebben we meerdere afvalbakken geplaatst. Dit om ervoor te zorgen dat plastic verpakkingen niet meer bij het restafval terecht komen, iets wat eerder nog wel eens nagelaten werd. Ook dit soort simpele maatregelen kunnen grote impact hebben.”
Daarnaast werkt Rolf samen met inkoop om het gebruik van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) te verminderen. “Vaak is bij onderzoekers niet bekend dat er alweer minder schadelijke alternatieven beschikbaar zijn. Voor onze eigen gezondheid is het ook belangrijk om het gebruik van deze ZZS te verminderen. Zo zijn we met elkaar op allerlei verschillende manieren aan het verduurzamen.”
Uiteindelijk moet duurzaam werken onderdeel van het gewone proces zijn. Rolf: “Wij hebben hier op de UT al een Green Hub, waarin bestuurders, onderzoekers en studenten samen discussiëren over duurzaamheid, en natuurlijk het SEE-programma. Daarnaast ben ik ook onderdeel van Green Labs NL, een stichting waarin mensen vanuit verschillende onderzoeksinstituten (Radboud MC, Erasmus MC) op een nationaal niveau praten over hoe we de laboratoria ‘groener’ kunnen maken.”
Een krachtige combinatie
Als sustainable labs coördinator is Rolf vooral bezig met het creëren van bewustwording. Hij merkt dat het nog niet vanzelfsprekend is dat er binnen laboratoria over duurzaamheid wordt nagedacht. “Er wordt nu vooral nog op een praktische manier naar onderzoek gekeken: wat heb ik nodig? Er wordt te weinig stilgestaan bij de negatieve impact van onderzoeken op onze planeet”, aldus Rolf. “Ik denk dat mijn passie voor het thema duurzaamheid gecombineerd met mijn praktische kennis van laboratoria een krachtige combinatie is, en dat ik juist daar hét verschil kan maken. Uiteindelijk zijn de gebruikers degenen die de verandering moeten willen implementeren. Ik kan ze daar alleen maar bij helpen. Juist daarom is het belangrijk dat ik voor de faculteit zelf werk, zo is het voor mij makkelijker om contact te leggen met de juiste mensen binnen TNW. Samen kunnen we verschillende plannen op een mooie praktische manier uitvoeren.”
De UT-gemeenschap als helpende hand
Rolf hoeft dan ook niet lang na te denken over hoe je als UT’er zelf bij kan dragen aan dit doel: “Wat het beste helpt, is dat je binnen je eigen lab nagaat wat je kan doen om duurzamer te werken. Stel jezelf vragen als: wat willen we verbeteren, wat gaat er bij ons niet goed? Er is vaak veel ‘laaghangend fruit’, waar je direct iets aan kan doen.”
En vervolgens: “Ik kan niet overal zijn en heb dus ook niet overal zicht op, maar ik wil wel erg graag helpen. Het zou mooi zijn als UT’ers hierin dus ook zelf het initiatief nemen en nadenken over kansen om te verduurzamen binnen hun eigen lab-omgeving. Mocht je ideeën of vragen hebben: neem dan contact met me op! Mijn deur staat open voor iedereen binnen én buiten TNW. Samen kunnen we meer bereiken dan je denkt.”
Duurzaamheid op de UT
In Shaping2030, de strategie van de Universiteit Twente, is duurzaamheid een belangrijk speerpunt. De UT werkt niet alleen aan duurzame oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, en wil daarnaast het goede voorbeeld geven door een duurzame organisatie te worden. Om dit te bereiken moeten de ambities uit Shaping2030 in de praktijk worden gebracht. Dagelijks werken veel leden van de UT-gemeenschap hard aan het vertalen van de duurzaamheidsdoelstellingen naar ons werk op de campus - het transformeren van de manier waarop we werken, leren, reizen, bouwen en meer. In deze serie nodigen we hen uit om te praten over wat hen drijft, welke rol duurzaamheid speelt in hun werk, en wat ze graag zouden willen bereiken aan onze universiteit.
Meer weten over duurzaamheid op de UT? Kijk op utwente.nl/duurzaamheid.
Geschreven door Stef Meilink.
