Nederland staat voor een watercrisis: Te veel water, tekort aan water, landbouwmeststoffen, industriële vervuiling zoals PFAS en medicijnresten bedreigen onze drinkwatervoorziening. Nu al krijgen sommige nieuwe bedrijven geen drinkwateraansluiting; in de nabije toekomst treffen nieuwe woonwijken mogelijk hetzelfde lot. In zijn inaugurele rede op donderdag 19 september benadrukt nieuwe hoogleraar Wiebe de Vos het cruciale belang van investeren in watertechnologie voor een duurzame toekomst.
De waterkwaliteit in Nederland vertoont een opvallende tegenstelling: terwijl ons drinkwater tot de beste ter wereld behoort, scoort ons oppervlaktewater een dikke onvoldoende. “We denken graag dat we het goed doen, maar de kwaliteit van ons water in meren, rivieren en sloten blijkt het slechts van heel Europa”, vertelt De Vos.
Woonwijken in gevaar
Niet alleen de kwaliteit, maar ook de kwantiteit van water vormt een uitdaging. Extreem weer, mede veroorzaakt door toenemende klimaatverandering, zorgde de afgelopen jaren al voor extreem droge periodes. Toen weigerden drinkwaterbedrijven in bepaalde regio’s, zoals Twente, Utrecht en delen van Brabant, al regelmatig nieuwe bedrijven een drinkwateraansluiting, omdat ze niet voldoende schoon water konden garanderen. “In de toekomst geldt dat misschien ook voor nieuwe woonwijken”, waarschuwt De Vos. Als er niets gebeurt dreigt er in 2030 in bijna heel Nederland een drinkwatertekort.
“Zover is het dus nog niet, maar om het te voorkomen moeten we nu actie ondernemen”, vervolgt De Vos. Twentse uitvindingen kunnen ook in de toekomst voldoende schoon water beschikbaar houden. Maar daar is een investering voor nodig. Zo geeft De Vos aan: “Alleen door nu te investeren in nieuwe watertechnologie kunnen we ook in de toekomst voldoende schoon water blijven garanderen.”
Innovatieve Twentse membranen
De onderzoeksgroep van De Vos, Membrane Surface Science, ontwikkelde nieuwe, innovatieve membranen waarbij een uiterst selectief membraan, laagje voor laagje wordt opgebouwd. Deze membranen kunnen bijvoorbeeld medicijnresten en PFAS uitermate efficiënt verwijderen, terwijl het membraan de waardevolle mineralen juist in het water achterlaat. Ook als niet precies bekend is welke vervuilingen er in het water zitten – zoals recent duidelijk werd voor de Maas – kunnen membranen het waarschijnlijk filteren.
Deze techniek was zo veelbelovend dat hij al is doorontwikkeld en op de markt gebracht door bedrijven als Pentair X-Flow en NX Filtration. Dat zijn lokale Twentse bedrijven die behoren tot de absolute wereldtop als het gaat om membranen voor schoon water. “Bedrijven waar Nederland trots op moet zijn.”
Sleutel tot voldoende schoon drinkwater
Dit soort membraantechnologie kan voor voldoende drinkwater in Nederland zorgen door bijvoorbeeld industrieel afvalwater te zuiveren en meteen her te gebruiken. Door met deze membranen water uit de waterzuivering te zuiveren voorkom je niet alleen vervuiling van het oppervlaktewater, maar heb je ook een alternatieve bron voor water dat al zo schoon is dat het onmiddellijk hergebruikt kan worden. “Daarmee verlagen we de druk op het drinkwaternetwerk en ook het grondwater enorm”, verklaart De Vos.
De Vos pleit voor een vooruitstrevende aanpak en benadrukt het belang van innovatie in de watersector. Hij stelt: “Om toekomstige watertekorten te voorkomen, moeten we nu investeren in deze baanbrekende technologieën. Alleen zo kunnen we ook in de toekomst voldoende schoon water blijven garanderen.”
Meer informatie
Prof. Dr. Ir. Wiebe M. De Vos is hoogleraar membraantechnologie in de vakgroep Membrane Science & Technology (Faculteit TNW / MESA+ Instituut). Op donderdag 19 september spreekt hij zijn inaugurele rede “Assemble to Separate” (Samenbrengen om te scheiden) uit. Daarin adresseert de nieuwe hoogleraar de uitdagingen om ook in de toekomst voldoende schoon water beschikbaar te houden.
