Maandag 13 juni 2022
Goed voor de een én de ander
Fenna: ‘Ana, wij kennen elkaar al een tijdje, maar voor wie jou niet kent: leg eens uit wat je doet aan de UT.’
Ana: ‘Staf en onderzoekers van ITC kunnen bij mij terecht voor ondersteuning en advies op het gebied van ethisch, integer en rechtvaardig onderzoek. Ik probeer hen te ondersteunen door samen te reflecteren op de implicaties van het onderzoek dat zij voor ogen hebben – van onderzoeksvoorstel via methoden en technieken tot aan de uitwerking en het delen van resultaten. Welk belang dient het onderzoek? Wiens belang is dat? Bestaat er een risico dat de uitkomsten verkeerd geïnterpreteerd of verkeerd gebruikt worden? Hoe waarborg je de privacy van data? Ik heb uiteraard niet alle antwoorden, maar gids mensen langs deze belangrijke vragen.’
Fenna: ‘Even terug naar het begin. Je studeerde architectuur in Colombia. Wat sprak jou daarin aan?’
Ana: ‘Het heeft me altijd gefascineerd hoe architectuur mensen beïnvloedt, welke uitwerking het heeft op hun bewegingen en percepties. Een ruimte kan iemand blij maken of verdrietig, aanzetten tot reflectie of uitnodigen tot meditatie. Zo kunnen sommige mensen, ook als zij niet religieus zijn, in een gotische kerk overweldigd worden door de monumentale ruimte, de lichtval, de grote boogpartijen en de sereniteit van de plek. Het gebouw doet wat met ze. Door de omvang voelen ze zich misschien even heel klein of bewegen ze bedachtzamer. Die interactie boeit me enorm.’
Fenna: ‘Interessant! Die relatie tussen mensen, gebouwen en hun context ben je ook na je studie blijven onderzoeken, toch?’
Ana: ‘Ja, ik ben geïnteresseerd in de plaatsen waar mensen leven, gebruik van maken en aanspraak op maken. Ik vraag me ook af: wie heeft wel of geen inspraak in wat er gebouwd wordt en waar? Daarin heb ik me, tijdens en na mijn studie, verdiept in projecten in Colombia, Spanje en Indonesië. In mijn promotieonderzoek aan de universiteit van Münster naar participatief ontwerp (niet vóór, maar mét de omgeving) van geotechnologie voor open and smart cities is daar een technologische invalshoek bij gekomen. De ‘slimme stad’ wordt veelal voorgesteld als een omgeving waar bronnen optimaal benut kunnen worden dankzij technologie en digitalisering. Hoewel daar voordelen aan zitten, kleven er ook nadelen en beperkingen aan. Denk aan de privacy van burgers of aan de ongelijke toegang van mensen tot bronnen. Als PhD heb ik onderzocht hoe met participatieve benaderingen geotechnologie ontworpen kan worden die de behoeften van verschillende – vaak ondervertegenwoordigde – bevolkingsgroepen respecteert en representeert.’
Fenna: ‘Wij leerden elkaar kennen toen je als postdoc bij de UT kwam werken. Jij deed onderzoek naar informele economieën en creatieve industrieën in Indonesië, ik onderzocht in Peru de manier waarop de stedelijke infrastructuur mensen in- en uitsluit. We kenden beiden het land en de cultuur niet en waren ons zeer bewust van onze positie als onderzoeker. Veel van onze gesprekken draaiden om de vraag: Hoe doen we dit op een goede manier? Hoe kunnen we recht doen aan de mensen om wie het gaat?’
Ana: ‘Ik ben in de loop der jaren totaal gefascineerd geraakt door dat soort ethische vragen. Ik vind het net als jij superbelangrijk om na te denken over de verschillende perspectieven en belangen van de mensen die bij een onderzoek betrokken zijn. Wat goed is voor de een, is niet per se ook goed voor een ander.’
Fenna: ‘Heb jij in je rol als Research Support Officer zelf nog nieuwe perspectieven opgedaan?’
Ana: ‘Zeker! Als onderzoeker was ik vooral gefocust op het wat en hoe van mijn onderzoek. Ik was me niet bewust van de overkoepelende vragen waarmee de faculteit zich bezighoudt, bijvoorbeeld over de koers die we varen. Ik had geen idee van de discussies die daarover gevoerd worden en hoe complex de besluitvorming is. Waar ik in mijn onderzoeken met misschien dertig of veertig mensen sprak, moeten de beslissingen van ITC de visie, bedoelingen en verwachtingen representeren van alle studenten, onderzoekers, ondersteunend personeel, universitair docenten en hoogleraren – honderden mensen met een eigen focusgebied, die allemaal in verschillende stadia van hun carrière verkeren. Dat maakt het én heel complex én heel interessant.’
Fenna: ‘Dat sluit ook aan bij het Dialogical Spaces-project waar we samen aan gewerkt hebben.’
Ana: ‘Ja! Zal ik toelichten wat dat project behelst?’
Fenna: ‘The floor is yours.’
Ana: ‘Dialogical Spaces is een serie gesprekken waarmee we begin 2021 gestart zijn, gefinancierd door het UT Incentive Fund. We wilden een veilige, uitnodigende ruimte creëren om met de UT-gemeenschap en inspirerende gasten uit binnen- en buitenland te discussiëren over diversiteit en inclusiviteit. Hoe ziet een inclusieve leeromgeving eruit? Hoe geven we vorm aan een genderinclusieve universiteit? Hoe kunnen mensen écht worden verwelkomd, opgenomen en gerepresenteerd? We hebben de meest fantastische gesprekken gevoerd en die als podcastserie uitgebracht. Ik mag vast wel even reclame maken: de zeven afleveringen van Dialogical Spaces zijn beschikbaar via Spotify en andere podcastplatforms.’
Fenna: ‘Dat doe je goed, haha. En gelijk heb je. Ik merk dat ik door de discussies die we gevoerd hebben, veel meer gefocust ben op rechtvaardigheid. Ik streef naar een gelijkwaardige samenwerking met deelnemers aan mijn onderzoek en wil dat hun stemmen gehoord worden.’
Ana: ‘Ja, en we denken allebei na over de vraag: van wie is het verhaal dat wij vertellen? Van wie zijn de data die we verzamelen? Ik vind het heel belangrijk dat we mensen die ons van input voorzien erkennen als kenniseigenaren en onderzoekspartners. En dat we hun vragen: dit is mijn idee, maar wat is voor jou relevant?’
Fenna: ‘Wat doe je om al deze vragen af en toe even te parkeren en je hoofd leeg te maken?’
Ana: ‘Ik ben er veel en graag mee bezig, maar ik houd ook van lezen en wandelen en ik doe aan kickboksen. Dat brengt mijn gedachten even tot stilstand. Het is heel meditatief.’
Fenna: ‘En wat denk je van een kop koffie met vrienden? De tijd zit er ongeveer op, zullen we de kantine opzoeken om verder te praten?’