Als student aan de universiteit heb ik vaak te maken gehad met tegenvallende resultaten, of ik nou een tentamen moest herkansen of simpelweg een lager cijfer haalde dan ik had verwacht. Het is normaal om dan teleurgesteld te zijn, of zelfs gefrustreerd of misschien verward. Maar het is ook goed om jezelf eraan te herinneren dat op de universiteit, vooral hier op de Universiteit Twente, een onvoldoende echt niet het einde is. Het betekent gewoon dat je opnieuw moet proberen!
1. Geef jezelf wat tijd
De eerste stap: geef jezelf tijd! Tijd om na te denken wat er misging, om te beseffen dat je misschien niet zoveel van de stof hebt begrepen dan je dacht, en om te realiseren: hey, dit was gewoon niet goed genoeg. Je hebt hard gewerkt, je hebt er veel tijd in gestoken en misschien wel uren in de bibliotheek gespendeerd, maar het heeft geen vruchten afgeworpen.
Het is volkomen terecht dat je je een beetje ontmoedigd voelt. Dus klaag en mopper! Niemand zal het je kwalijk nemen als je een beetje zelfmedelijden hebt. Maar blijf ook niet te lang in deze gevoelens hangen. Ik geef mezelf een limiet voor hoe lang ik mag klagen over mijn belabberde cijfer: meestal een dag. Daarna realiseer ik me dat het alleen maar beter kan gaan en dat ik het gewoon opnieuw moet proberen.
2. Accepteren
Nadat je hebt zitten wegkwijnen in zelfmedelijden, is het tijd om je onvoldoende te accepteren. Je kunt niet anders! Nu heb je tijd om je op andere dingen te concentreren, zoals andere tentamens of projecten. Accepteren is trouwens iets anders dan je erbij neerleggen. Zie het als een motivatie om, wat je hierna ook doet, dit te doen met volledige controle en inzet. Of je nu gaat blokken voor een nieuw tentamen of gaat studeren voor de herkansing.
3. Besef: een onvoldoende is niet het einde
Een onvoldoende kan verschillende dingen betekenen. Misschien heb je niet genoeg gestudeerd, slecht geslapen, misschien had je niet genoeg tijd, of het was simpelweg je dag niet. Wat de reden ook is: een onvoldoende betekent dat je nog niet klaar was voor het tentamen. En het goede nieuws: je krijgt de kans om het opnieuw te proberen in de herkansing!
Voor mij persoonlijk voelde mijn eerste onvoldoende op de universiteit als een klap in mijn gezicht, maar ik besefte al snel dat het meer een les was dan een straf. Het is niet het einde van de wereld. Je kunt ervan leren, en dit toepassen in de herkansing.
4. Denk aan het einddoel
Als je veel moeite hebt gedaan, maar toch niet het gewenste resultaat hebt behaald, kan het moeilijk zijn om je te herinneren waarom je überhaupt bent gaan studeren. Ik geef toe dat er ook voor mij momenten zijn geweest dat er allerlei doemscenario’s door mijn hoofd flitsten – allemaal door één onvoldoende.
Het kan dan helpen om een stapje terug te doen, en je te herinneren waarom je ook alweer met je studie bent begonnen. Wat wil je ermee bereiken, wat is je einddoel? Het is niet gek dat het moeite kost om daar te komen. Probeer een tegenslag dus te zien als een onderdeel van je leerproces. Een leerproces dat nodig is om dichterbij je doel te komen.
5. Wat kun je ervan leren?
Na een onvoldoende moet je door, dus tijd voor een plan van aanpak! Welke vragen had je fout in het tentamen? Hoe zijn de punten verdeeld? Met andere woorden: wat is de reden van je onvoldoende? Dat zijn allemaal vragen die je jezelf moet stellen als je je gaat voorbereiden op de herkansing.
Er valt altijd wel iets te leren uit je vorige tentamen. En vaak heb je de mogelijkheid om deze in te zien! Dus ga naar het inzagemoment en check waar je de mist in bent gegaan. Praat erover met je docent, en neem desnoods de antwoorden samen nog even door. Je kunt dan je antwoorden nog toelichten en aantonen dat je de stof hebt begrepen. In sommige gevallen krijg je dan zelfs nog extra punten – misschien wel net genoeg voor een voldoende!
Hoe dan ook geeft het je de kans om te leren van je fouten. Dus: oefen! Doe het tentamen opnieuw, houd eventueel de tijd bij, en bekijk je fouten. Je hoeft echt niet te streven naar perfectie: ga voor het hoogst haalbare.
6. Probeer het opnieuw
Na al deze stappen is het tijd voor de herkansing. Ik heb zelf gemerkt dat herkansingen vaak iets moeilijker zijn dan het eerste tentamen – maar op zich is dat logisch, omdat je meer tijd hebt gehad om je voor te bereiden en te leren van je fouten. Laat dat je niet afschrikken, want dit keer ben je beter voorbereid dan ooit! Dus geloof in jezelf en vertrouw erop dat je voorbereiding dit keer genoeg was.
Dit alles laat het klinken alsof ik denk dat falen iets geweldigs is en alleen maar positieve kanten heeft. Begrijp me niet verkeerd: it sucks! Niemand wil falen. Als kind krijg je altijd maar te horen dat hard werken loont, maar op de universiteit kom je erachter dat dit lang niet altijd het geval is. Het is uiteindelijk de kunst om te relativeren: omarm je fouten en leer ervan. Soms is falen noodzakelijk om uiteindelijk nog meer te leren en je doel te halen.
