Het voelt als een onmogelijke puzzel - voor elke 133 openstaande vacatures, zijn er slechts 100 werkzoekenden beschikbaar, zegt het CBS. In Twente is het niet anders: het aantal banen is in twee jaar tijd verdubbeld tot wel 11.300, blijkt uit de Twentse arbeidsmarktmonitor.
De vacatures de pan uit en iedereen voelt de druk toenemen. Allen worstelen met dezelfde vraag: waar vinden we het broodnodige personeel? Wat als robots onze toekomstige collega’s worden en daarmee het personeelstekort oplossen? Universiteit Twente (UT) experts denken van wel, maar ze waarschuwen ook voor valkuilen.
Wat vinden onze UT experts?
Linda van Asselt, programmamanager bij de Twente Board, benadrukt dat het personeelstekort geen nieuw probleem is, maar nu heel direct zichtbaar wordt. De vergrijzing is al gaande en zal nog decennialang doorzetten. Technologie, waaronder robotica, speelt een belangrijke rol in het beperken van het personeelstekort. De Universiteit Twente zet in op het beter integreren van IT en techniek in het onderwijs en het omscholen van mensen die al op de arbeidsmarkt actief zijn.
Suzanne Janssen, universitair docent Organisational Communication, onderzoekt de rol van robots als collega's. Ze benadrukt dat een toekomst waarin robots alle menselijke taken overnemen nog ver weg is. Sociale robots dienen op dit moment vooral als ondersteuning of gadget. De meeste mensen blijven vooralsnog vertrouwen op menselijke arbeidskrachten.
Samenwerken, niet vervangen
Sarthak Misra, hoogleraar Surgical Robotics, is een expert op het gebied van robots in de gezondheidszorg. Hij gelooft dat robots de patiëntenzorg kunnen verbeteren en de druk op het zorgsysteem kunnen verminderen. Tijdens operaties blijft een clinicus 'in control', maar de robot neemt eenvoudige taken over. Dit kan in de toekomst leiden tot een verminderde behoefte aan ondersteunend personeel.
Ian Gibson, hoogleraar Industrial Design Engineering, ziet een groeiende interesse in robotica als oplossing voor het personeelstekort, vooral in sectoren met hoogopgeleid personeel. Verwacht wordt dat robots op de werkvloer een hoge vlucht zullen nemen, maar volledige robotisering laat nog op zich wachten.
Volgens Suzanne Janssen zal de ontwikkeling van intelligentie ervoor zorgen dat robots in de toekomst meer met mensen gaan werken dan naast hen. Dit zal de cultuur binnen organisaties veranderen. Voor de meeste bedrijven en instellingen is dit nog niet aan de orde. Elk beroep bestaat uit veel kleine taken en activiteiten, waarvan veel moeilijk te automatiseren zijn.
Realistische verwachtingen in een wereld van technologie
Misschien zijn de verwachtingen te hooggespannen. Voorlopig gaan robots het personeelstekort niet oplossen. Nieuwe technologie biedt verlichting en ondersteuning, maar een veelvoud aan complexe taken blijft mensenwerk.
