De stikstofcrisis in Nederland is een ecologische en juridische crisis. Door de intensieve veehouderij produceert Overijssel jaarlijks een aanzienlijke hoeveelheid mest, die het grondwater vervuilt en koolstof en stikstof uitstoot. Mest wordt traditioneel gezien als afval dat veel geld kost om te verwerken, maar heeft de potentie voor een innovatieve oplossing. Je kan het gebruiken om biogas te produceren. Een innovatieve oplossing die een problematisch bijproduct verandert in een hoeksteen van hernieuwbare energie.
Duurzaam netwerk
In een onderzoek van UT-onderzoekers onder leiding van Devrim Yazan is een industrieel symbiosemodel opgezet dat gedecentraliseerde biogasproductie-eenheden in Overijssel ontwerpt. Het model creëert zo een duurzaam netwerk dat de kracht van mest benut om biogas te produceren waarmee je daarna weer warmte en elektriciteit kan opwekken. Dit concept probeert niet alleen de lokale uitdagingen op het gebied van afvalbeheer aan te pakken, maar ook bij te dragen aan de wereldwijde behoefte aan duurzame energieoplossingen.
Vanuit het milieu gezien biedt het voorgestelde model veel voordelen. Door mest om te zetten in biogas wordt de uitstoot van broeikasgassen enorm verminderd in vergelijking met conventionele fossiele brandstoffen. Dit omzettingsproces vermindert de impact van dierlijk afval op lokale ecosystemen en voorkomt het wegvloeien van voedingsstoffen in waterlichamen, dat is enorm belangrijk voor het behoud van de waterkwaliteit en de bescherming van het aquatische leven.
Inkomsten voor boeren
Economisch gezien stimuleert het model een nieuwe inkomstenstroom voor boeren, die overtollige mest kunnen verkopen aan biogasinstallaties in plaats van de kosten betalen om het te vernietigen. Voor potentiële investeerders in de biogasindustrie zorgt het voor een consistente en economisch haalbare aanvoer van grondstoffen. Deze symbiose kan de lokale economie versterken en de stabiliteit en veerkracht tegen marktschommelingen in de energiesector vergroten.
Op sociaal vlak bevordert het model een gemeenschapsgevoel en partnerschap tussen diverse regionale belanghebbenden. Het moedigt boeren en biogasproducenten aan om nauw samen te werken, vertrouwen op te bouwen en wederzijdse afhankelijkheden te versterken die verder gaan dan eenvoudige transactionele relaties. Het onderzoek suggereert dat dergelijke samenwerkingsverbanden kunnen leiden tot het creëren van banen in verschillende sectoren, waaronder technische functies in de biogasproductie, logistiek en milieubeheer, waardoor lokale bestaansmiddelen en de ontwikkeling van de gemeenschap worden ondersteund.
De overheid heeft hier een belangrijke rol in. Door ondersteunend beleid en stimuleringsmaatregelen voor hernieuwbare energie te implementeren, kunnen lokale overheden de levensvatbaarheid van een dergelijk model aanzienlijk vergroten. Dit beleid zou niet alleen gericht zijn op het voldoen aan milieunormen, maar ook op het stimuleren van economische groei door middel van duurzame praktijken.
Een duurzame toekomst
Het verhaal van dit op onderzoek gebaseerde voorstel is een verhaal van innovatie en vooruitziendheid. Het laat zien hoe academisch onderzoek lokale economieën kan beïnvloeden en helpen transformeren door afval opnieuw te beschouwen als een hulpbron. Als dit concept wordt gerealiseerd, belooft het een cyclus van voordelen - op milieu-, economisch en sociaal gebied - die de basis legt voor een duurzame toekomst in Overijssel en mogelijk ook in andere regio's met vergelijkbare uitdagingen.
Het onderzoek wijst er ook op dat, naast biogasproductie, het terugwinnen van waardevolle mineralen uit mest via bioraffinage de efficiëntie en toegevoegde waarde van het systeem verhoogt, zowel vanuit het oogpunt van ecologische als economische duurzaamheid.
Circulaire economie
Dit model toont het potentieel van de circulaire economie aan. In een circulaire economie gaat niets verloren gaat en dient alles een doel in een voortdurende cyclus van gebruik en hergebruik. Het laat zien hoe theoretisch onderzoek kan leiden tot praktische oplossingen die niet alleen economisch levensvatbaar zijn, maar ook gunstig voor het milieu en de maatschappij. De reis van concept naar implementatie is misschien complex, maar stip aan de horizon is duidelijk en wijst de weg naar een duurzame, veerkrachtige en circulaire regionale economie.
